Bệnh giun đũa Ascaris lumbricoides: Nguyên nhân lây truyền và cách điều trị hiệu quả

Giới thiệu về bệnh giun đũa Ascaris lumbricoides

Giun đũa (Ascaris lumbricoides) là một loại ký sinh trùng đường ruột phổ biến ở người, đặc biệt tại các quốc gia đang phát triển như Việt Nam. Bệnh giun đũa thường gặp ở trẻ em và những người sống trong môi trường vệ sinh kém. Việc nhiễm giun có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Đặc điểm sinh học của giun đũa Ascaris lumbricoides

Giun đũa trưởng thành có hình ống, màu trắng sữa hoặc hồng nhạt, dài từ 15 đến 35 cm. Con cái thường có kích thước lớn hơn con đực đôi chút. Vòng đời của giun đũa gồm nhiều giai đoạn, bắt đầu từ trứng, ấu trùng, đến giun trưởng thành sống ký sinh trong ruột non của người.

Một con giun cái có thể đẻ từ 200.000 đến 250.000 trứng mỗi ngày. Trứng theo phân ra ngoài môi trường và phát triển thành trứng có ấu trùng trong điều kiện ẩm, ấm. Khi người nuốt phải trứng giun qua thực phẩm hoặc nước uống bị ô nhiễm, trứng sẽ nở trong ruột, ấu trùng xuyên qua thành ruột và chu du khắp cơ thể, đặc biệt là qua gan, phổi rồi quay về ruột non để trưởng thành.

Nguyên nhân và đường lây truyền giun đũa

1. Ăn uống không vệ sinh

Nguyên nhân chính gây nhiễm giun đũa là do ăn phải trứng giun có trong rau sống, nước uống, hoặc thực phẩm nhiễm bẩn chưa được rửa sạch hay nấu chín kỹ.

2. Môi trường sống chưa được vệ sinh tốt

Những nơi có hệ thống vệ sinh kém, không có hố xí hợp vệ sinh hoặc thường xuyên dùng phân người bón ruộng là môi trường lý tưởng cho trứng giun tồn tại và phát triển.

Vòng đời giun đũa Ascaris lumbricoides

3. Thói quen sinh hoạt thường ngày không được an toàn

Việc không rửa tay trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh hoặc chơi đùa dưới đất cát bẩn cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ nhiễm giun.

4. Lây truyền trong cộng đồng

Ở trẻ em, đặc biệt là trong các trường mầm non, tiểu học, nguy cơ lây chéo giun qua tiếp xúc tay – miệng hoặc đồ chơi dùng chung cũng rất phổ biến.

Triệu chứng nhiễm giun đũa

Phần lớn trường hợp nhiễm giun đũa Ascaris lumbricoides không có triệu chứng rõ rệt. Tuy nhiên, khi số lượng giun lớn hoặc chu kỳ lây nhiễm đã tiến triển, người bệnh có thể gặp các biểu hiện sau:

• Đau bụng âm ỉ, chán ăn, rối loạn đường tiêu hóa
• Sụt cân, chậm phát triển toàn diện ở trẻ em
• Buồn nôn, đầy hơi, khó tiêu
• Ho khan, đau ngực nhẹ (do ấu trùng giun di chuyển qua phổi)
• Ngứa hậu môn hoặc đi ngoài thấy giun trong phân
• Trường hợp nặng có thể gây tắc ruột, viêm ruột thừa, viêm tụy cấp do giun chui vào các ống dẫn.

Cách chẩn đoán bệnh giun đũa

Để xác định nhiễm giun đũa, các phương pháp phổ biến gồm:

• Xét nghiệm phân: Tìm trứng giun dưới kính hiển vi.
• X-quang hoặc siêu âm bụng: Có thể phát hiện giun trưởng thành trong ruột.
• Xét nghiệm máu: Đôi khi thấy tăng bạch cầu ái toan trong giai đoạn ấu trùng chu du trong máu.

Cách điều trị giun đũa Ascaris lumbricoides

Việc điều trị giun đũa khá đơn giản nếu phát hiện sớm và đúng thuốc:

1. Sử dụng thuốc tẩy giun

Các loại thuốc phổ biến dùng điều trị được sử dụng gồm:

• Albendazole (400 mg): Uống 1 liều duy nhất, hiệu quả cao, ít tác dụng phụ.
• Mebendazole (500 mg): Uống 1 liều duy nhất hoặc chia 2 lần/ngày trong 3 ngày.
• Pyrantel pamoate: An toàn cho trẻ nhỏ, hiệu quả trong tẩy giun trưởng thành.

Lưu ý: Không tự ý mua thuốc, đặc biệt dùng thuốc cho trẻ dưới 2 tuổi hoặc phụ nữ có thai, cần tham khảo ý kiến bác sĩ, toa thuốc cần được Bác sĩ chuyên khoa kê.

2. Tái điều trị định kỳ

Để phòng tái nhiễm, nên tẩy giun định kỳ mỗi 6 tháng cho cả gia đình, đặc biệt là trẻ em trong độ tuổi học đường.

Phòng ngừa nhiễm giun đũa hiệu quả

• Luôn rửa tay bằng xà phòng hoặc nước rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh
• Ăn chín, uống sôi, rửa sạch rau sống bằng nước sạch
• Không đi vệ sinh bừa bãi, xây dựng nhà vệ sinh hợp vệ sinh
• Không dùng phân người bón ruộng nếu chưa qua xử lý an toàn
• Tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần cho mọi thành viên trong gia đình

Hình ảnh giun đũa Ascaris lumbricoides trưởng thành

Kết luận

Bệnh giun đũa Ascaris lumbricoides tuy phổ biến nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện kịp thời. Việc giữ gìn vệ sinh cá nhân, môi trường sống sạch sẽ và tẩy giun định kỳ là những biện pháp đơn giản nhưng mang lại hiệu quả bền vững trong kiểm soát giun sán.

Nếu bạn có các triệu chứng nghi ngờ bệnh giun đũa Ascaris lumbricoides cần đến các cơ sở chuyên khoa thăm khám và làm các xét nghiệm cần thiết.

Bác sĩ: Nguyễn Văn Đức

PHÒNG KHÁM KÝ SINH TRÙNG HÀ NỘI

CHUYÊN GIA VỀ NGỨA VÀ GIUN SÁN

ĐC: 443 Giải Phóng, Phương Liệt, Thanh Xuân, HN

Bs tư vấn: 0912171177 - Hotline: 02473001318

Mở của từ 7h đến 17h, thứ 2 đến CN

Xét Nghiệm, Điều Trị Bệnh Giun Sán Gây Ngứa