Những Điều Cần Biết Về Bệnh Ngứa Do Giun Sán Chó Mèo

Giun sán chó mèo ở người hay còn gọi bệnh sán chó Toxocara do một loài giun tròn ký sinh được tìm thấy ở chó và mèo, lây nhiễm cho người là dạng ấu trùng có tên khoa học là Toxocara. Ngứa do giun sán chó mèo là tình trạng dị ứng xuất phát từ trong cơ thể do độc tố của ấu trùng gây ra

Chữa trị nguyên nhân gây bệnh ngứa là loại bỏ ấu trùng giun sán ra khỏi cơ thể bằng thuốc diệt giun sán theo phác đồ thay vì sử dụng các thuốc dị ứng kéo dài không tốt cho gan, thận và gây buồn ngủ

Những biểu hiện gợi ý và cách phát hiện bệnh giun sán chó mèo Toxocara gây ngứa

Mẩn ngứa da, nổi mề đay, dị ứng kéo dài trên 2 tuần, khi thăm khám thường được chẩn đoán chung chung là  viêm da cơ địa, viêm da dị ứng, bệnh chàm uống thuốc dị ứng thì bớt bệnh nhưng sau khi hết tác dụng của thuốc thì cơn ngứa lại xuất hiện trở lại

Ngứa có thể xuất hiện bất cứ vị trí nào trên da, tại vùng da ngứa có biểu hiện nóng rát, đôi khi nổi thành mảng gồ lên trên mặt da. Ngứa thường tăng về đêm và kéo dài khoảng 40 phút.

Phát hiện bệnh ngứa da bằng việc kết hợp triệu chứng lâm sàng với xét nghiệm máu bằng phương pháp miễn dịch huyết thanh Elisa có độ nhạy và độ đặc hiệu cao, được thực hiện tại phòng khám ký sinh trùng để chẩn đoán nhanh bệnh giun sán gây ngứa.

Tại sao nhiễm giun giun sán chó mèo lại gây ngứa?

Chúng ta có thể bị nhiễm giun sán chó mèo do vô tình nuốt phải trứng chứa ấu trùng qua đường miệng từ nguồn thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, không được nấu nướng chín kỹ. Khi nhiễm vào ruột, ấu trùng giun giun sán chó mèo thoát khỏi vỏ bọc của trứng chui qua thành ruột vào máu. Sự lưu thông của dòng máu sẽ đưa ấu trùng Toxocara di chuyển khắp cơ thể, có thể đến gan, tim, phổi, thận, mắt, não,… hoặc đến các mô, tổ chức dưới da. 

Ở trong máu, ấu trùng Toxocara phóng thích ra độc tố khiến cơ thể nhận biết đó là một dị nguyên lạ và sinh kháng thể chống lại dị nguyên đó rồi gây nên hiện tượng ngứa da, dị ứng, mày đay giống như bệnh da liễu. Đôi khi có biểu hiện châm chích dưới da, đau đầu thoáng qua, cảm giác mệt mỏi, uể oải, kém tập trung công việc.

Nhiễm giun sán chó Toxocara thể ấu trùng di chuyển dưới da

Là thể bệnh thường gặp và chủ yếu là gây ngứa ngáy rất khó chịu, ở người lớn thường có bị mẩn ngứa da, nổi mề đay, dị ứng kéo dài uống thuốc da liễu chỉ bớt được vài ngày rồi lại ngứa trở lại.

Thăm khám có thể thấy da bị nổi mẩn ngứa ở bất cứ vị trí nào trên cơ thể, qua hỏi bệnh người bệnh thường nói là ngứa nhiều càng gãi càng ngứa, ít khi ngứa ở mặt chủ yếu là ngứa ở tay chân, lưng, bụng, cơn ngứa thường kéo dài 30 phút và ngứa nhiều về đêm. Mỗi khi ngứa gãy để lại vết đỏ dài dưới da.

Với thể này khi xét nghiệm máu thì thường tăng nồng độ kháng thể chống sán chó Toxocara, tăng bạch cầu ái toan và tăng nồng độ IgE toàn phần.

Biểu hiện ở trẻ nhỏ thường đau đầu, chán ăn, ngủ lịm, rối loạn hành vi và giấc ngủ, viêm họng, viêm phổi, ho kéo dài, mỏi cơ, đau nhức chân tay, gan to, lách to.

Nhiễm giun sán chó Toxocara thể ấu trùng di chuyển nội tạng

Ấu trùng sán chó Toxocara thể ấu trùng di chuyển nội tạng là quá trình xâm nhập qua thành ruột vào máu và được luân chuyển theo dòng máu tới gan, tim, phổi, thận, cơ,... nhận biết bằng các dấu hiệu như mệt mỏi, chán ăn, ngây ngấy sốt, đau tức ngực, khó thể nhẹ, khò khè, hen, đầy bụng, khó tiêu, khi thăm khám bác sĩ có thể phát hiện thấy gan to, lách to. Hậu quả của thể này là có thể gây viêm cơ tim, gây u gan, viêm gan, viêm phổi…

Nhiễm giun sán chó thể ấu trùng di chuyển đến mắt

Bệnh sán chó di chuyển đến mắt thường gặp ở trẻ từ 5 đến 10 tuổi, ấu trùng sán chó xâm lấn vào võng mạc ngoại vi và thủy tinh thể một bên mắt, gây ra ba hội chứng ở mắt trên lâm sàng bao gồm:

Viêm nội nhãn mắt do sán chó Toxocara lan tỏa.

Viêm thần kinh võng mạc mắt bán cấp ngoại vi loan tỏa một bên mắt, bệnh lý thần kinh cảm giác tê tay, đau nhức mắt, mắt nhìn mờ.

Viêm mạch màng đệm do bệnh ấu trùng sán chó Toxocara trong mắt kéo dài.

Hậu quả của nhiễm ấu trùng sán chó Toxocara trong mắt là gây mù vĩnh viễn một bênh mắt.

Ấu trùng Toxocara thường gây tổn thương một bên mắt

Nhiễm sán chó Toxocara thể não 

Sán chó ở não sẽ gây đau đầu thường xuyên là dấu hiệu nặng nhất và thường được chẩn đoán là rối loạn tiền đình hoặc đau đầu không rõ nguyên nhân, lâu ngày dẫn đến mệt mỏi, suy nhược, hay quên, lú lẫn động kinh, cử động bất thường, rối loạn hành vi, yếu liệt tay chân. Hậu quả của nhiễm ấu trùng sán chó Toxocara thể não là tăng nguy cơ tai biến, gây liệt, động kinh, rối loạn thần kinh, sa sút trí tuệ, trầm cảm, có thể gây tử vong.

Chẩn đoán bệnh giun sán chó mèo Toxocara

Dựa vào yếu tố dịch tễ tiếp xúc với chó mèo, quanh khu vực sinh sống có nuôi chó thả rong, dựa vào các biểu hiện lâm sàng kết hợp với xét nghiệm ký sinh trùng đặc hiệu dựa trên kháng nguyên bài tiết của ấu trùng sán chó Toxocara để chẩn đoán bệnh.

Với tiến bộ gần đây, những dấu hiệu nổi mề đay, mẩn ngứa, đau nhức đầu, giảm thị lực do giun sán gây ra đã được phòng khám ký sinh trùng Ánh Nga, áp dụng triển khai xét nghiệm đặc hiệu để chẩn đoán sớm và điều trị. Thời gian trả kết quả sau 3 đến 5 giờ thay vì 3 đến 5 ngày như trước đây.

Điều trị giun sán chó mèo Toxocara

Khi điều trị sán chó Toxocara cần lưu ý không dùng bất cứ loại thuốc giun sán nào trong đường ruột để trị bệnh ấu sán chó Toxocara trong máu, thay vào đó hãy gặp bác sĩ có kinh nghiệm để sử dụng thuốc diệt ấu trùng sán chó Toxocara trong máu phòng khi ký sinh trùng kháng thuốc

Xác định được đúng thể bệnh rồi điều trị theo thể bệnh đó sẽ rút ngắn thời gian và an toàn cho người bệnh. Ấu trùng sán chó Toxocara trong máu ít bị tiêu diệt khi sử dụng một hoặc hai loại thuốc với thời gian 1 đến 2 ngày. Vì như vậy chưa đủ liệu trình để loại bỏ ấu trùng ra khỏi cơ thể. Trường hợp nhiễm nặng lượng ấu trùng nhiều có tổn thương nội tạng sẽ lâu hồi phục hơn những trường hợp chưa tổn thương nội tạng. Tuy nhiên bổ sung liều lượng thuốc kháng viêm hợp lý ở thể bệnh nặng sẽ góp phần rút ngắn thời gian chữa trị. 

Thời gian điều trị sán chó Toxocara thể thông thường từ 7 đến 10 ngày, với thể ấu trùng di chuyển nội tạng, mắt, khỏi bệnh sau 2 đến 3 tuần tùy thuộc vào số lượng ấu trùng bị nhiễm và đáp ứng miễn dịch của mỗi người, có thể lặp lại liều điều trị sau 1 tháng khi cần thiết.

Khi điều trị bác sĩ sẽ dựa trên kết quả xét nghiệm, dấu hiệu triệu chứng lâm sàng, hội chứng bệnh, để điều chỉnh thuốc hoặc phối hợp hiệp đồng thuốc khi cần thiết. Sau khi sử dụng thuốc 1 đến 2 liệu trình sẽ loại bỏ nguyên nhân nổi mề đay mẩn ngứa khó chịu do sán chó Toxocara gây ra.

Trong thời gian điều trị sán chó Toxocara người bệnh có thể ăn uống sinh hoạt bình thường, không cần thiết phải kiêng nhiều để đảm bảo chất dinh dưỡng. Không sử dụng rượu bia, không hút thuốc lá. Uống thuốc từ 1 đến 2 đợt sẽ loai bỏ hoàn toàn ấu trùng sán chó Toxocara ra khỏi cơ thể và các biểu hiện bệnh sán chó trên lâm sàng như phát ban, nổi mề đay, mẩn ngứa sẽ được đẩy lùi.

Chi phí xét nghiệm bệnh giun sán và dị ứng ngứa

Chi phí xét nghiệm ký sinh trùng giun sán và các bệnh ngứa da cụ thể cho từng loại xét nghiệm như sau.

Chi phí khám bệnh 200.000 đồng

Chi phí xét nghiệm giun đũa chó Toxocara 230.000 đồng

Gói xét nghiệm ngứa da, dị ứng mạn tính do nhiễm giun sán trong máu chi phí từ 1.200.000 đồng

Gói xét nghiệm tổng quát ngứa da mạn tính do gan, thận,...750.000 đồng

Gói xét nghiệm dị nguyên gây dị ứng ngứa từ 900.000 đồng

Xét nghiệm bệnh tiểu đường, mỡ máu, tuyến giáp, viêm gan A,B,C,E 1.100.000 đồng

Những trường hợp bị nổi mẩn ngứa 2 đến 3 ngày không nên xét nghiệm ngay vì gây lãng phí không cần thiết, có thể tự xử lý tại nhà bằng uống thuốc dị ứng thông thường bệnh sẽ tự khỏi sau 2 đến 3 ngày.

Trường hợp ngứa kéo dài trên 2 tuần nên thử máu tìm nguyên nhân rồi điều trị. Anh chị liên hệ tới Phòng khám quốc tế Ánh Nga Hà Nội, địa chỉ số 443 đường Giải Phóng, quận Thanh Xuân, Hà Nội hoặc Phòng khám Quốc tế Ánh Nga TP HCM, địa chỉ số 74 - 76 đường Trần Tuấn Khải, phường 5, quận 5, TP HCM để xét nghiệm và điều trị, Ánh Nga là phòng khám chuyên khoa các bác sĩ chuyên ngành ký sinh trùng thành lập

Ban đầu chúng tôi xét nghiệm chuyên về bệnh giun sán trong máu gây mẩn ngứa da, sau đó do nhu cầu của người bệnh chúng tôi phối hợp triển khai xét nghiệm máu chẩn đoán các nguyên nhân gây ngứa khác xuất phát từ trong cơ thể hoặc những dị nguyên gây dị ứng ngứa bên ngoài cơ thể, giúp người bệnh biết nguyên nhân gây dị ứng ngứa của mình là gì để từ đó có thể yên tâm chữa trị hoặc dự phòng hiệu quả những nguyên nhân gây bệnh ngứa.

Qua thống kê từ năm 2014 đến nay khoảng 80% số bệnh nhân tìm hiểu về phòng khám và tới xét nghiệm đã tìm ra được nguyên nhân, qua đó những trường hợp bị ngứa da dị ứng do nhiễm ký sinh trùng giun sán đã được điều trị khỏi và từ đó bệnh nhân hết ngứa.

BS. Nguyễn Ngọc Ánh

PHÒNG KHÁM KÝ SINH TRÙNG HÀ NỘI

CHUYÊN GIA VỀ NGỨA VÀ GIUN SÁN

ĐC: 443 Giải Phóng, Phương Liệt, Thanh Xuân, Hà Nội

 BS tư vấn: 0912171177 - Hotline: 02473001318

Mở của từ thứ 2 đến thứ 7 từ 7h đến 17h. Nghỉ ngày CN

Thời gian trả kết quả xét nghiệm trong ngày