Bệnh Nhiễm Ấu Trùng Giun Lươn (Strongyloides stercoralis).

Hiểm Họa Tiềm Ẩn Cần Được Phát Hiện và Điều Trị Sớm

Đánh Giá Chung Về Bệnh Nhiễm Ấu Trùng Giun Lươn Ở Việt Nam

Bệnh nhiễm ấu trùng giun lươn, do loài Strongyloides stercoralis gây ra, là một trong những loại ký sinh trùng nguy hiểm nhưng thường bị bỏ sót trong công tác chẩn đoán và điều trị tại Việt Nam. Đây là một loại giun tròn nhỏ, sống ký sinh trong đường ruột người và có thể gây bệnh trong nhiều năm nếu không được điều trị dứt điểm.

Theo các nghiên cứu y học tại Việt Nam, đặc biệt ở các vùng nông thôn, nơi điều kiện vệ sinh môi trường còn hạn chế, tỷ lệ nhiễm ấu trùng giun lươn dao động từ 1,5% đến hơn 10% tùy khu vực. Điều đáng lo ngại là nhiều trường hợp nhiễm giun lươn không biểu hiện triệu chứng rõ ràng, khiến người bệnh sống chung với ký sinh trùng trong thời gian dài mà không hề hay biết. Nhưng một số khác bị phát ban, nổi mẩn ngứa, da nổi những đường lạ thường. Một số khác thì ho, thở khò khè, đau bụng, tiêu chảy và sụt cân.

Điểm đặc biệt của giun lươn so với các loại ký sinh trùng khác là khả năng tự tái nhiễm nội sinh. Khi điều kiện thuận lợi (suy giảm miễn dịch, sử dụng corticoid, mắc bệnh mãn tính...), ấu trùng giun lươn có thể di chuyển từ ruột đến phổi, gan, não và các cơ quan khác, gây hội chứng tăng bội nhiễm (hyperinfection syndrome) – một biến chứng nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong.

Với khí hậu nhiệt đới gió mùa cùng điều kiện sinh hoạt chưa đồng bộ, Việt Nam được xem là môi trường lý tưởng cho loại ký sinh trùng này tồn tại và phát triển. Việc nâng cao nhận thức cộng đồng và y tế cơ sở về bệnh lý này là yếu tố then chốt trong phòng ngừa và kiểm soát bệnh.

Phát Hiện Nhiễm Ấu Trùng Giun Lươn Bằng Xét Nghiệm Máu Và Elisa

Chẩn đoán bệnh nhiễm ấu trùng giun lươn thường gặp khó khăn do triệu chứng không đặc hiệu. Tuy nhiên, nhờ sự phát triển của y học hiện đại, việc phát hiện sớm bằng xét nghiệm máu đã trở nên khả thi và hiệu quả hơn bao giờ hết.

Xét nghiệm máu thường được dùng để kiểm tra bạch cầu ái toan (eosinophil) – một dấu hiệu điển hình cho thấy cơ thể đang phản ứng với ký sinh trùng. Ở người nhiễm giun lươn, số lượng bạch cầu ái toan thường tăng cao bất thường. Tuy nhiên, chỉ số này không hoàn toàn đặc hiệu và có thể bị ảnh hưởng bởi các bệnh lý khác.

Trứng của giun lươn Strongyloides stercoralis

Phương pháp chẩn đoán chính xác hơn là sử dụng kỹ thuật ELISA (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay) để phát hiện kháng thể IgG đặc hiệu chống lại Strongyloides stercoralis. Ngoài ra, một số trung tâm xét nghiệm tiên tiến tại Việt Nam cũng đã triển khai phương pháp PCR để phát hiện ADN của ký sinh trùng trong máu, nâng cao độ chính xác của chẩn đoán.

Điều quan trọng là, khi có các dấu hiệu bất thường như đau bụng kéo dài, tiêu chảy xen kẽ táo bón, nổi mẩn ngứa không rõ nguyên nhân, hoặc xét nghiệm máu có chỉ số eosinophil cao, người bệnh cần được chỉ định xét nghiệm chuyên sâu để loại trừ khả năng nhiễm giun lươn.

Điều Trị Bệnh Nhiễm Ấu Trùng Giun Lươn Ở Người

Việc điều trị bệnh nhiễm giun lươn cần được tiến hành cẩn trọng và đúng phác đồ, đặc biệt là ở những bệnh nhân có hệ miễn dịch suy yếu. Thuốc điều trị hiệu quả nhất hiện nay là Ivermectin, với liệu trình phổ biến là 200 mcg/kg/ngày trong 1–2 ngày, có thể lặp lại sau 2 tuần. Đây là loại thuốc có tác dụng cao, ít tác dụng phụ, và được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo trong điều trị bệnh giun lươn.

Trong trường hợp không có sẵn Ivermectin, Albendazole có thể được sử dụng thay thế (400 mg/ngày trong 7 ngày), tuy nhiên hiệu quả không cao bằng Ivermectin và cần theo dõi sát để đảm bảo sạch ký sinh trùng hoàn toàn.

Với những bệnh nhân mắc hội chứng tăng bội nhiễm hoặc có biểu hiện lan tỏa, việc điều trị phải kết hợp cả đường uống và tiêm tĩnh mạch, theo dõi sát các dấu hiệu nhiễm trùng huyết, suy hô hấp hoặc tổn thương cơ quan nội tạng.

Hình ảnh: Một bệnh nhân nhiễm giun lươn tại Phòng khám ký sinh trùng Ánh Nga Hà Nội

Song song với điều trị bằng thuốc, công tác phòng ngừa tái nhiễm đóng vai trò quan trọng: giữ gìn vệ sinh cá nhân, không đi chân đất ở những nơi ẩm thấp, rửa tay thường xuyên, xử lý phân hợp vệ sinh và nâng cao nhận thức cộng đồng về bệnh ký sinh trùng.

Kết luận:

Bệnh nhiễm ấu trùng giun lươn (Strongyloides stercoralis) là một bệnh lý nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phát hiện sớm và điều trị khỏi nếu được quan tâm đúng mức. Trong bối cảnh Việt Nam vẫn còn những khu vực có điều kiện sống hạn chế, việc tầm soát và điều trị giun lươn cần được triển khai đồng bộ từ cộng đồng đến cơ sở y tế, nhằm bảo vệ sức khỏe người dân một cách toàn diện.

Một số người mắc bệnh nhiễm trùng này không có triệu chứng nào, nhưng một số khác bị phát ban, nổi mẩn ngứa, da nổi những đường lạ thường. Một số khác thì ho, thở khò khè, đau bụng, tiêu chảy và sụt cân.

Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào về bệnh giun lươn như trên hãy đến thăm khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa để được chữa trị kịp thời.

Nếu cần được hỗ trợ tư vấn các bạn có thể gọi trực tiếp cho Bác sĩ chuyên khoa Phòng Khám Ký Sinh Trùng Ánh Nga theo thông tin bên dưới.

Bác sĩ. Nguyễn Văn Đức

PHÒNG KHÁM ÁNH NGA HÀ NỘI

PHÒNG KHÁM KÝ SINH TRÙNG HÀ NỘI

CHUYÊN GIA VỀ NGỨA VÀ GIUN SÁN

ĐC: 443 Giải Phóng, Phương Liệt, Thanh Xuân, HN

Bs tư vấn 0912171177 - Hotline: 02473001318

Mở của từ 7h đến 17h, thứ 2 đến CN

Xét Nghiệm, Điều Trị Bệnh Giun Sán Gây Ngứa