Bệnh Sán Lá Phổi: Nguyên Nhân Lây Nhiễm Và Cách Điều Trị Hiệu Quả

Giới thiệu

Bệnh sán lá phổi là một bệnh ký sinh trùng nguy hiểm do loài Paragonimus spp. gây ra. Đây là một bệnh thường gặp ở các quốc gia châu Á, trong đó có Việt Nam. Sán lá phổi có thể gây ra những triệu chứng tương tự như bệnh lao phổi hoặc viêm phế quản, khiến việc chẩn đoán dễ nhầm lẫn nếu không có xét nghiệm chuyên sâu. Việc hiểu rõ nguyên nhân lây nhiễm, triệu chứng và cách điều trị bệnh sán lá phổi sẽ giúp người bệnh phòng ngừa cũng như điều trị kịp thời.

Nguyên nhân gây bệnh sán lá phổi

Tác nhân chính gây bệnh là sán lá phổi Paragonimus westermani và một số loài Paragonimus khác. Chúng thường ký sinh chủ yếu ở phổi người và động vật có vú.

Con đường lây nhiễm chính gồm:

Ăn phải cua, tôm nước ngọt chưa nấu chín kỹ

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Ấu trùng sán tồn tại trong cua, tôm nước ngọt. Khi người ăn gỏi cua, cua nướng tái hoặc chế biến không đảm bảo vệ sinh, ấu trùng sẽ xâm nhập vào cơ thể.

Ăn phải thực phẩm hoặc uống nước bị nhiễm ấu trùng sán

Thói quen ăn rau sống, uống nước chưa qua xử lý hoặc nước suối trên rừng có thể bị nhiễm mầm bệnh từ phân động vật hoặc môi trường nước.

Thói quen sinh hoạt không vệ sinh

Dùng chung dụng cụ chế biến cua, tôm sống và thức ăn chín, hoặc tiếp xúc với môi trường nước ô nhiễm cũng làm tăng nguy cơ nhiễm sán lá phổi.

Triệu chứng bệnh sán lá phổi

Sau khi vào cơ thể, ấu trùng sán xuyên qua thành ruột, di chuyển đến phổi và ký sinh. Thời gian ủ bệnh thường từ vài tuần đến vài tháng.

Các triệu chứng thường gặp:

Ho kéo dài, ho ra máu hoặc đờm có máu (dễ nhầm với lao phổi).

Đau tức ngực, khó thở, sốt nhẹ, mệt mỏi.

Sút cân, chán ăn, đau bụng hoặc tiêu chảy nếu sán di chuyển lạc chỗ đến gan, ruột.

Một số trường hợp nặng, sán có thể ký sinh ở não gây đau đầu, co giật, rối loạn thần kinh.

Việc nhầm lẫn với bệnh lao phổi, viêm phế quản hoặc ung thư phổi khiến nhiều người bệnh chậm trễ trong điều trị.

Cách chẩn đoán bệnh sán lá phổi

Để xác định chính xác, bác sĩ thường chỉ định:

• Xét nghiệm đờm hoặc phân tìm trứng sán.
• X-quang phổi phát hiện tổn thương dạng nốt, hang.
• Xét nghiệm huyết thanh học (ELISA, test miễn dịch) phát hiện kháng thể chống lại sán lá phổi.

Cách điều trị bệnh sán lá phổi

Điều trị bệnh sán lá phổi cần thực hiện sớm và đúng phác đồ để tránh biến chứng.

Phương pháp điều trị chính:

Thuốc diệt sán

Thuốc được sử dụng phổ biến là Praziquantel với liều theo chỉ định bác sĩ. Thuốc có hiệu quả cao trong việc tiêu diệt sán trưởng thành và ngăn ngừa tái phát.

Một số trường hợp có thể dùng Triclabendazole thay thế.

Điều trị hỗ trợ

Dùng thuốc giảm ho, giảm đau, hạ sốt.

Bổ sung dinh dưỡng, nâng cao thể trạng để cơ thể hồi phục nhanh hơn.

Theo dõi biến chứng

Với bệnh nhân bị tổn thương phổi nặng hoặc sán ký sinh ngoài phổi (ở gan, não), cần theo dõi sát và có thể can thiệp ngoại khoa khi cần thiết.

Phòng ngừa bệnh sán lá phổi

Phòng bệnh là biện pháp quan trọng nhất để hạn chế nguy cơ nhiễm sán lá phổi. Một số khuyến cáo:

Không ăn cua, tôm nước ngọt sống hoặc nấu chưa chín.

Rửa tay sạch sẽ trước khi ăn và sau khi chế biến thực phẩm.

Không uống nước lã, đảm bảo nguồn nước sạch.

Tẩy giun định kỳ theo hướng dẫn của cơ quan y tế.

Nâng cao nhận thức cộng đồng về nguy cơ nhiễm bệnh từ thói quen ăn uống.

Kết luận

Bệnh sán lá phổi là một trong những bệnh ký sinh trùng nguy hiểm, dễ nhầm lẫn với các bệnh lý hô hấp khác. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ thói quen ăn cua, tôm nước ngọt chưa chín hoặc thực phẩm bị nhiễm ấu trùng. Để bảo vệ sức khỏe, mỗi người cần duy trì thói quen ăn uống lành mạnh, nấu chín kỹ hải sản và thăm khám y tế tại cơ sở chuyên khoa giun sán ngay khi có dấu hiệu bất thường. Việc chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách sẽ giúp ngăn ngừa biến chứng và bảo vệ an toàn cho người bệnh.

Bác sĩ: Nguyễn Ngọc Ánh

PHÒNG KHÁM ÁNH NGA HÀ NỘI

PHÒNG KHÁM KÝ SINH TRÙNG HÀ NỘI

CHUYÊN GIA VỀ NGỨA VÀ GIUN SÁN

ĐC: 443 Giải Phóng, Phương Liệt, Thanh Xuân, HN

Bs tư vấn 0912171177 - Hotline: 02473001318

Mở của từ 7h đến 17h, thứ 2 đến CN

Xét Nghiệm, Điều Trị Bệnh Giun Sán Gây Ngứa