Nhiễm Sán Chó Toxocara: Tại Sao Lại Gây Ngứa, Mề Đay Kéo Dài?

Nguyên Nhân Và Cách Điều Trị

Nhiễm sán chó Toxocara là gì?

Toxocara canis là một loại giun tròn ký sinh chủ yếu trong ruột non của chó. Khi người vô tình nuốt phải trứng sán chó qua tay bẩn, thực phẩm hoặc nước uống bị nhiễm, ấu trùng sẽ nở ra trong ruột và di chuyển qua máu đến nhiều cơ quan như gan, phổi, da, não... gây ra hội chứng ấu trùng di chuyển nội tạng.

Tại sao sán chó Toxocara lại gây ngứa, mề đay kéo dài?

Một trong những biểu hiện phổ biến nhất của nhiễm sán chó là ngứa da, nổi mề đay, mẩn đỏ dai dẳng, đặc biệt là ngứa tái đi tái lại, khó xác định nguyên nhân.

Nguyên nhân chính là do:

Phản ứng dị ứng: Khi ấu trùng Toxocara di chuyển trong cơ thể, hệ miễn dịch nhận diện đó là vật thể lạ và phản ứng lại bằng cách giải phóng histamine, gây ra ngứa, nổi mề đay.
Viêm mô dưới da: Khi ấu trùng khu trú tại mô dưới da, nó kích thích các phản ứng viêm tại chỗ gây sưng tấy, mẩn ngứa cục bộ.
Di chuyển của ấu trùng: Các đợt ngứa có thể tái phát khi ấu trùng thay đổi vị trí hoặc tái hoạt động.

Ngứa da, nổi mề đay, mẩn đỏ dai dẳng có thể do ấu trùng giun sán gây nên!

Lưu ý: Ngứa da, mề đay kéo dài hơn một tuần, đặc biệt không đáp ứng tốt với thuốc dị ứng thông thường, nên được nghĩ đến nguyên nhân ký sinh trùng và cần đi khám – xét nghiệm máu sớm.

Nguyên nhân lây nhiễm sán chó Toxocara ở người

Người có thể nhiễm Toxocara qua các con đường sau:

Tiếp xúc với chó, mèo không được tẩy giun định kỳ, đặc biệt là chó con.
Ăn rau sống, trái cây không rửa kỹ, không sát trùng bằng nước muối.
Uống nước chưa đun sôi, nước ao hồ sông suối, nước không đảm bảo vệ sinh.
Ăn thịt cá tái sống hoặc thực phẩm chưa được nấu chín.
Trẻ em chơi đùa trên đất cát, sân chơi công cộng có phân chó mèo nhiễm trứng sán.
Không rửa tay trước khi ăn, hoặc sau khi chơi với vật nuôi.
Người làm vườn không mang bảo hộ lao động.

Triệu chứng khi nhiễm sán chó Toxocara

Tùy vào cơ quan mà ấu trùng di chuyển tới, người bệnh có thể gặp các triệu chứng sau:

Triệu chứng ngoài da: ngứa da, nổi mề đay, mẩn đỏ kéo dài.
Triệu chứng tiêu hóa: đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy không rõ nguyên nhân.
Triệu chứng toàn thân: mệt mỏi, sốt nhẹ, chán ăn, gầy sút không rõ nguyên nhân.
Gan – phổi: gan to, ho kéo dài, khó thở.
Thần kinh: đau đầu, chóng mặt, rối loạn giấc ngủ.

Cách xét nghiệm chẩn đoán sán chó Toxocara

Hiện nay, để chẩn đoán nhiễm sán chó, bác sĩ thường chỉ định:

Xét nghiệm máu ELISA tìm kháng thể kháng Toxocara: Là phương pháp phổ biến nhất, độ chính xác cao.
Công thức máu: Chỉ sổ bạch cầu ái toan tăng.
Xét nghiệm phân: không hiệu quả trong trường hợp ấu trùng không ký sinh tại ruột.
Siêu âm bụng hoặc X-quang phổi: phát hiện tổn thương gan hoặc phổi nếu có.

Phác đồ điều trị sán chó hiệu quả

Việc điều trị cần được bác sĩ chuyên khoa chỉ định, thường gồm:

Thuốc diệt ký sinh trùng:
- Albendazole 400mg x 2 lần/ngày, uống 5–7 ngày liên tục.
- Hoặc Mebendazole 500mg/ngày, uống trong 3–5 ngày.
Thuốc kháng histamine: giúp giảm ngứa, mề đay.
Theo dõi bạch cầu ái toan và kháng thể IgG: để đánh giá hiệu quả điều trị.

Trong một số trường hợp tái nhiễm, bác sĩ có thể chỉ định lặp lại đợt thuốc sau 1–2 tháng.

Biện pháp phòng ngừa nhiễm sán chó

Để hạn chế nguy cơ nhiễm Toxocara, người dân cần chú ý:

Tẩy giun định kỳ cho chó, mèo mỗi 3 và 6 tháng.
Vệ sinh tay sạch sẽ sau khi tiếp xúc thú nuôi.
Không ăn rau sống chưa rửa kỹ, nên ngâm nước muối hoặc nước sát khuẩn rau.
Không ăn thịt cá tái sống, không ăn tiết canh.
Không uống nước lã, nước không rõ nguồn gốc, nước sông suối.
Không cho trẻ chơi trên đất bẩn, cần có khu vực chơi an toàn.

Kết luận

Nhiễm sán chó Toxocara là một bệnh lý thường bị bỏ sót vì triệu chứng ngứa da, mề đay rất dễ nhầm lẫn với bệnh dị ứng thông thường. Tuy nhiên, khi các biểu hiện ngứa, nổi mẩn kéo dài, dai dẳng không rõ nguyên nhân, người bệnh nên chủ động đi xét nghiệm ký sinh trùng. Việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách sẽ giúp cải thiện nhanh chóng tình trạng sức khỏe và phòng ngừa biến chứng nguy hiểm về sau.

BS. Nguyễn Văn Đức

PHÒNG KHÁM KÝ SINH TRÙNG HÀ NỘI

CHUYÊN GIA VỀ NGỨA VÀ GIUN SÁN

ĐC: 443 Giải Phóng, Phương Liệt, Thanh Xuân, HN

Bs tư vấn: 0912171177 - Hotline: 02473001318

Mở của từ 7h đến 17h, thứ 2 đến CN

Xét Nghiệm, Điều Trị Bệnh Giun Sán Gây Ngứa