Bệnh Giun Lươn: Triệu Chứng Và Cách Điều Trị Hiệu Quả

Giới thiệu về bệnh giun lươn

Bệnh giun lươn là một bệnh lý do ký sinh trùng Strongyloides stercoralis gây ra. Loại giun này có thể tồn tại trong cơ thể người hàng chục năm, bệnh có thể tái nhiễm qua chu kỳ tự nhiễm hoặc môi trường sống và thói quen ăn uống không được cải thiện. Đây là bệnh phổ biến ở vùng khí hậu nhiệt đới, đặc biệt là Việt Nam.

Giun lươn chủ yếu ký sinh ở ruột non nhưng có khả năng xâm nhập vào máu, phổi, da và nhiều cơ quan khác, gây ra các triệu chứng phức tạp và nguy hiểm nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Vòng đời giun lươn

Nguyên nhân và đường lây nhiễm giun lươn

1. Nguồn gốc lây nhiễm

• Giun lươn lây truyền chủ yếu qua da tiếp xúc với đất nhiễm ấu trùng (đi chân đất, làm nông, sinh hoạt ở vùng kém vệ sinh, bơi lội ở vùng nước ô nhiễm).
• Người nhiễm giun có thể tái nhiễm qua chu kỳ tự nhiễm nội sinh, tức là ấu trùng phát triển trong ruột và xuyên qua thành ruột đi vào máu.
• Ngoài ra, giun lươn còn có thể lây qua đường miệng do ăn rau sống, uống nước chưa đun sôi.

2. Đối tượng có nguy cơ cao

• Người sống ở vùng nông thôn, vùng khí hậu ẩm ướt.
• Người suy giảm miễn dịch (do bệnh lý nền hoặc dùng corticoid kéo dài).
• Trẻ em chơi đùa trên đất không đảm bảo vệ sinh, không rửa tay trước khi ăn.

Triệu chứng của bệnh giun lươn

Các triệu chứng của bệnh giun lươn rất đa dạng và có thể bị nhầm lẫn với các bệnh khác, gồm:

1. Triệu chứng ở da

• Ngứa, nổi mẩn đỏ, da đổi màu thường ở vùng da tiếp xúc trực tiếp với đất.
• Đường ngoằn ngoèo dưới da (thường ở chân), biểu hiện điển hình của giun lươn di chuyển dưới da.

Da có thể đổi màu hoặc có đường ngoằn nghèo khi nhiễm giun lươn

2. Triệu chứng tiêu hóa

• Đau bụng âm ỉ, tiêu chảy kéo dài hoặc xen kẽ táo bón.
• Buồn nôn, chướng bụng, ăn không ngon.
• Ở một số trường hợp, có thể thấy xuất huyết tiêu hóa, viêm loét dạ dày.

3. Triệu chứng hô hấp

• Ho khan, khó thở, thở rít do ấu trùng di chuyển qua phổi.
• Trong các trường hợp nặng, có thể gây viêm phổi, viêm phế quản.

4. Hội chứng tăng bạch cầu ái toan

• Xét nghiệm máu cho thấy tăng bạch cầu ái toan, là dấu hiệu gợi ý bệnh ký sinh trùng.

5. Trường hợp nặng – Nhiễm giun lươn lan tỏa

• Xảy ra ở người suy giảm miễn dịch: ấu trùng di chuyển khắp cơ thể, gây viêm màng não, nhiễm trùng huyết, có thể tử vong nếu không điều trị kịp thời.

Chẩn đoán bệnh giun lươn

Việc chẩn đoán chính xác bệnh giun lươn cần phối hợp lâm sàng và xét nghiệm:

• Xét nghiệm phân nhiều lần để tìm ấu trùng giun lươn.
• Xét nghiệm máu: tăng bạch cầu ái toan.
• Nội soi – sinh thiết tá tràng, tìm ấu trùng trong dịch hút hoặc mô sinh thiết.
• Xét nghiệm ELISA – tìm kháng thể kháng giun lươn là phương pháp điển hình được áp dụng.

Xét nghiệm máu có thể phát hiện kháng thể kháng giun lươn

Điều trị bệnh giun lươn

1. Thuốc đặc hiệu

• Ivermectin: là thuốc điều trị lựa chọn hàng đầu, dùng 1–2 ngày, liều theo cân nặng.
• Albendazole: thay thế nếu không có Ivermectin, thời gian dùng kéo dài hơn (7 ngày trở lên).

Lưu ý: Việc sử dụng thuốc cần có chỉ định của bác sĩ, đặc biệt ở người suy giảm miễn dịch hoặc phụ nữ có thai, mỗi người sẽ có phác đồ điều trị khác nhau, chúng ta không nên tự ý mua thuốc điều trị.

2. Theo dõi sau điều trị

• Cần xét nghiệm phân lại sau 1–2 tuần để đánh giá hiệu quả điều trị.
• Với người suy giảm miễn dịch, có thể phải điều trị kéo dài hơn và theo dõi sát.
• Xét nghiệm ELISA – tìm kháng thể kháng giun lươn sau mỗi tháng điều trị.

Phòng ngừa bệnh giun lươn

Để phòng bệnh giun lươn hiệu quả, cần chú ý:

• Không đi chân đất khi tiếp xúc với đất.
• Rửa tay sạch sẽ, ăn chín uống sôi, không nên ăn rau sống.
• Tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần với các thuốc phù hợp.
• Cải thiện điều kiện vệ sinh môi trường, xử lý phân đúng cách.
• Đặc biệt lưu ý tầm soát giun lươn trước khi dùng corticoid kéo dài ở người có nguy cơ.

Kết luận

Bệnh giun lươn là bệnh ký sinh trùng nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể chẩn đoán và điều trị khỏi nếu phát hiện kịp thời. Việc tăng cường vệ sinh cá nhân, tầm soát định kỳ và điều trị đúng phác đồ là chìa khóa để phòng và dứt điểm căn bệnh này. Nếu bạn có dấu hiệu nghi ngờ, hãy đến các cơ sở y tế để được xét nghiệm và tư vấn chuyên khoa.

Tiến sí Bác sĩ: Nguyễn Hằng Lan

PHÒNG KHÁM ÁNH NGA HÀ NỘI

PHÒNG KHÁM KÝ SINH TRÙNG HÀ NỘI

CHUYÊN GIA VỀ NGỨA VÀ GIUN SÁN

ĐC: 443 Giải Phóng, Phương Liệt, Thanh Xuân, HN

Điện thoại 0985294298 - Hotline: 02473001318

Mở của từ 7h đến 17h, thứ 2 đến CN

Xét Nghiệm, Điều Trị Bệnh Giun Sán Gây Ngứa