Bệnh Sán Dây | Ấu Trùng Sán Lợn Có Nguy Hiểm Không

Bệnh sán dây, ấu trùng sán dây lợn hay còn gọi là ấu trùng sán gạo heo, có thể gây bệnh cho người với những nguy cơ tiềm tang khó lường. Người nhiễm sán sẽ gặp nguy hiểm nếu ấu trùng sán dây lợn xâm nhập vào não và mắt.

Nhiễm sán dây lợn nguy hiểm như thế nào?

Theo các bác sĩ chuyên khoa ký sinh trùng, việc mắc sán dây lợn, ấu trùng sán dây lợn liên quan đến tập quán ăn uống không hợp vệ sinh, ăn phải thịt lợn sống hay chưa nấu chín có chứa các nang sán (lợn gạo).

Ăn các loại thịt nhiễm ấu trùng sán có khả năng cao bị nhiễm sán lợn

Bệnh ấu trùng sán dây lợn là khi người nuốt phải trứng sán dây lợn nhiễm trong thức ăn. Sau khi ăn hay nuốt phải trứng sán, chúng vào dạ dày, nở ra ấu trùng. Ấu trùng sán vào ruột non, xuyên qua thành ống tiêu hóa rồi vào máu và di chuyển khắp nơi ký sinh tại các cơ vân, não, mắt…

Bệnh sán gạo heo, ấu trùng sán dây lợn gặp ở nhiều nơi trên thế giới, người mắc bệnh thường liên quan đến việc ăn uống, ăn thịt lợn chưa nấu chín kỹ. Ở Việt Nam, bệnh xuất hiện ở mọi vùng miền, các tỉnh và thành phố. Theo các bác sĩ ký sinh trùng cho biết, thống kê báo cáo của các cơ sở điều trị, đến nay có ít nhất 55 tỉnh, thành phố có trường hợp bệnh sán gạo heo, ấu trùng gạo heo.

Các bác sĩ đưa ra lời khuyên, nếu nghi ngờ mình và người thân có thể bị mắc sán gạo heo, ấu trùng gạo heo, hãy đến phòng khám ký sinh trùng, làm các xét nghiệm để kiểm tra. Để biết xem có phải mắc bệnh sán gạo heo, ấu trùng sán gạo heo hay không, cần dựa vào các triệu chứng bệnh như: Đi ngoài ra đốt sán dây, rối loạn tiêu hóa, đau bụng kéo dài,…và các xét nghiệm khác.

  Sán gạo heo lây nhiễm cho con người như thế nào?    

Ấu trùng sán gạo heo theo máu đến các cơ, mắt hay não của người và sẽ hóa thành nang. Tùy thuộc vào vị trí ký sinh trên cơ thể của nang sán mà có những biểu hiện khác nhau. Nếu nang sán gạo heo nằm trong cơ sẽ thấy có những khối u nhỏ, chắc, kích thước khoảng 1 - 2 cm, di động dễ dàng, không ngứa, không đau, nằm ở vị trí cơ vân, không ở trên đường đi của hạch bạch huyết.

Nếu nang sán gạo heo nằm trong não, người bệnh có thể bị động kinh, liệt tay, chân hoặc liệt nửa người, nói ngọng, rối loạn trí nhớ hoặc đau đầu dữ dội. Nếu nang sán gạo heo nằm trong mắt có thể gây tăng nhãn áp, giảm thị lực hoặc mù.

Trường hợp bệnh sán gạo heo trưởng thành ở ruột, khi đến dạ dày, ấu trùng sán dây sẽ thoát nang và bám dính vào ruột non rồi phát triển thành sán dây trưởng thành.

Sán gạo heo trưởng thành phát triển dần bằng cách nảy chồi, sinh đốt mới từ cổ, tạo ra hàng nghìn đốt sán mới, mỗi đốt có khoảng 50.000 trứng, kéo dài chiều dài của sán trưởng thành lên tới 2-12 m, chúng ký sinh trong ruột non nhiều năm.

Bệnh sán gạo heo  trưởng thành thường không biểu hiện rõ rệt. Người bệnh thường xuyên thấy cảm giác khó chịu, bứt rứt, có những đốt sán dây tự rụng theo phân ra ngoài (đốt sán gạo heo là những đoạn nhỏ, dẹt, trắng ngà như xơ mít, đầu sán phẳng), một số trường hợp phát hiện thấy có trứng sán dây trong phân.

Do nhiễm sán gạo heo thường không có dấu hiệu, triệu chứng điển hình, không sốt,…nên người bệnh không đi khám và điều trị, để nhiễm sán gạo heo dài ngày và hậu quả là suy giảm thể lực, rối loạn tiêu hoá, lâu năm trở nên gầy mòn.

Hình ấu trùng sán gạo heo làm tổ trong não người

 Chẩn đoán bệnh sán gạo heo    

Việc chẩn đoán hiện tại có đang mắc bệnh ấu trùng sán gạo heo hay không cần dựa vào các yếu tố vì xét nghiệm ELISA kháng thể dương tính có thể do đã bị nhiễm bệnh trước đó. Việc chẩn đoán chính xác đường lây truyền cần có các điều tra, yếu tố dịch tễ cẩn thận, rõ ràng, chính xác để đảm bảo khách quan dựa trên các bằng chứng khoa học.

Bệnh sán gạo heo, ấu trùng gạo heo, người bệnh không nên quá lo lắng, vì bệnh được sẽ điều trị khỏi bằng các thuốc Praziquantel, Niclosamide và Albendazole. Người nhiễm gạo heo trưởng thành chỉ cần uống thuốc 1 ngày là khỏi. Với người nhiễm ấu trùng sán gạo heo thì cần điều trị dài ngày hơn, thường 2 tuần nhưng có thể kéo dài 4 đến 5 đợt, mỗi đợt 21 ngày

Tuy nhiên, phác đồ điều trị sán gạo heo chỉ áp dụng từ bệnh viện tuyến huyện trở lên, do đó người dân không nên tự ý mua thuốc về dùng. Người bệnh cũng không nên điều trị bằng sán gạo heo các phương pháp Đông y, thuốc nam hoặc các thuốc cổ điển, vì dễ gây biến chứng nguy hiểm.

Phòng bệnh sán gạo heo như thế nào?

Để chủ động phòng tránh bệnh sán gạo heo và ấu trùng gạo heo, Cục Y tế dự phòng khuyến cáo người dân: Thực hiện ăn chín, uống chín, ăn các thức ăn đã được nấu chín kỹ, chế biến hợp vệ sinh. Thông thường, ấu trùng sán dây lợn sẽ chết khi được đun nấu ở nhiệt độ 75 độ C trong vòng 5 phút hoặc đun sôi trong vòng 2 phút.

Không sử dụng thịt heo ốm để chế biến thực phẩm. Không ăn thịt heo tái, chưa nấu chín, nem chua sống (nguy cơ bị nhiễm sán gạo heo trưởng thành), rau sống không đảm bảo vệ sinh (nguy cơ mắc phải bệnh ấu trùng sán gạo heo). Quản lý phân tươi, nhất là ở những vùng có người nhiễm sán gạo heo trưởng thành. Sử dụng hố xí hợp vệ sinh. Không nuôi lợn thả rông. Người có sán gạo heo trưởng thành trong ruột phải được điều trị, không phóng uế bừa bãi.

Bác sĩ. Nguyễn Văn Đức

PHÒNG KHÁM KÝ SINH TRÙNG HÀ NỘI

CHUYÊN GIA VỀ NGỨA VÀ GIUN SÁN

ĐC: 443 Giải Phóng, Phương Liệt, Thanh Xuân, Hà Nội

 BS tư vấn: 0912171177 - Hotline: 02473001318

Mở của từ thứ 2 đến thứ 7 từ 7h đến 17h. Nghỉ ngày CN

Thời gian trả kết quả xét nghiệm trong ngày