Bổ Sung Kẽm

Kẽm, một khoáng chất cần thiết với số lượng nhỏ cho nhiều quá trình trao đổi chất. Nguồn thực phẩm bao gồm hàu, thịt bò và ngũ cốc tăng cường. Thực phẩm bổ sung kẽm có dạng viên nang, viên nén, viên ngậm và dạng xịt mũi.

Hình ảnh: Mô tả các biểu hiện thường thấy khi trẻ em thiếu Kẽm

Yêu cầu về Kẽm

Mọi người thường dùng kẽm dưới dạng viên ngậm để giảm thời gian của các triệu chứng cảm lạnh. Một số người dùng kẽm để chống mụn trứng cá hoặc cải thiện sức khỏe tim mạch. Một số người dùng kẽm để làm chậm quá trình thoái hóa điểm vàng do tuổi tác , đây là một bệnh về mắt, hoặc để giúp chữa lành vết thương vì thiếu kẽm làm chậm quá trình lành vết thương.

Thiếu kẽm nhẹ làm suy yếu sự phát triển ở trẻ em và có thể khắc phục bằng cách bổ sung kẽm.

Các nghiên cứu cho thấy việc bổ sung kẽm giúp những người mắc bệnh tiền tiểu đường hoặc tiểu đường kiểm soát lượng đường trong máu.

Thuốc bổ sung kẽm có thể ngăn cơ thể hấp thụ  đồng ; do đó, kẽm được dùng để điều trị bệnh Wilson , một rối loạn di truyền hiếm gặp dẫn đến tích tụ  đồng  trong gan và tổn thương gan.

Bằng chứng về Kẽm

Các nghiên cứu khoa học không thống nhất, nhưng nếu kẽm có tác dụng đối với cảm lạnh thông thường thì có lẽ tác dụng này rất nhỏ và chỉ xảy ra khi dùng ngay sau khi các triệu chứng cảm lạnh xuất hiện.

Bằng chứng mạnh mẽ cho thấy rằng các chất bổ sung kẽm, khi kết hợp với một số chất bổ sung khác thành một chế phẩm chuẩn hóa, làm chậm quá trình thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác (dạng khô) từ trung bình đến nặng . Bằng chứng cũng cho thấy kẽm có thể giúp những người mắc bệnh tiểu đường và tiền tiểu đường kiểm soát lượng đường trong máu. 

Một nghiên cứu năm 2016 cho thấy bổ sung kẽm có thể giúp làm giảm tiêu chảy ở trẻ em thiếu kẽm hoặc suy dinh dưỡng (thường ở các quốc gia có nguồn lực thấp) trên 6 tháng tuổi. Có bằng chứng cho thấy, ở các quốc gia có nguồn lực thấp, việc bổ sung kẽm và sắt một lần một tuần trong năm đầu đời có thể làm giảm tỷ lệ tử vong do tiêu chảy và nhiễm trùng đường hô hấp.

Tác dụng phụ của kẽm

Kẽm nói chung là an toàn, nhưng ngộ độc kẽm có thể phát triển nếu dùng liều cao. Các tác dụng phụ phổ biến của viên ngậm kẽm bao gồm:

• Buồn nôn
• Nôn mửa
• Tiêu chảy
• Kích ứng miệng
• Loét miệng
• Vị kim loại
• Các triệu chứng như sốt, ho, đau đầu và mệt mỏi

Vì kẽm là một kim loại vi lượng và có thể loại bỏ các kim loại cần thiết khác ra khỏi cơ thể, nên hạn chế dùng viên ngậm kẽm (ví dụ, không quá 14 ngày). Thuốc xịt kẽm có thể gây kích ứng mũi và họng và gây mất khứu giác; nên tránh dùng.

Liều lượng lớn hơn 40 mg mỗi ngày có thể gây độc, đôi khi dẫn đến tình trạng thiếu đồng trong cơ thể và giảm nồng độ sắt, thường dẫn đến thiếu máu . Ở liều lượng hàng ngày lớn hơn 50 mg, nồng độ lipoprotein mật độ cao (cholesterol "tốt") có thể giảm. Ngoài ra, các rối loạn tuyến tiền liệt, chẳng hạn như phì đại tuyến tiền liệt lành tính , có thể trở nên tồi tệ hơn khi tiêu thụ ở liều cao trong nhiều năm. Liệu việc sử dụng liều cao trong nhiều năm có thể gây ra hoặc góp phần gây ra ung thư tuyến tiền liệt hay không vẫn chưa được biết.

Tương tác thuốc với kẽm

Khả năng hấp thụ và hiệu quả của một số loại kháng sinh trong điều trị nhiễm trùng có thể giảm nếu uống cùng lúc các loại thuốc bổ sung kẽm; do đó, nên uống kẽm ít nhất 2 giờ trước hoặc 4 đến 6 giờ sau khi uống các loại kháng sinh này.

Một số loại thuốc có thể làm giảm nồng độ kẽm. Ví dụ bao gồm thuốc ức chế bơm proton như omeprazole (làm giảm lượng axit dạ dày), thuốc chống tăng huyết áp lisinopril (làm giảm huyết áp bằng cách làm giãn mạch máu), corticosteroid, estrogen và một số loại thuốc chống co giật.

Kẽm có thể làm bất hoạt hoặc làm giảm hiệu quả của cisplatin (một loại thuốc hóa trị ung thư), dolutegravir (dùng để điều trị HIV/AIDS) và penicillamine (dùng để điều trị một số rối loạn, bao gồm bệnh Wilson và một số rối

Khuyến cáo về Kẽm

Không khuyến khích bổ sung kẽm cho người dân ở các quốc gia có nhiều tài nguyên vì hầu hết mọi người ở các quốc gia đó đều nhận đủ kẽm thông qua chế độ ăn uống mà không cần bổ sung kẽm và việc bổ sung quá nhiều kẽm có thể dẫn đến mức độ độc hại với các tác dụng phụ nghiêm trọng. Tuy nhiên, bổ sung kẽm có thể làm giảm tử vong do các bệnh nhiễm trùng phổ biến ở trẻ em ở các quốc gia có ít tài nguyên.

Không nên dùng thực phẩm bổ sung kẽm liều cao trừ khi có khuyến cáo của bác sĩ để điều trị tình trạng thiếu kẽm hoặc bệnh Wilson.

Người ta vẫn chưa rõ liệu thực phẩm bổ sung kẽm có làm giảm thời gian bị cảm lạnh thông thường hay không, nhưng tác dụng này khó có thể lớn hơn mức tối thiểu.

Kẽm cũng có thể giúp kiểm soát lượng đường trong máu ở những người mắc bệnh tiểu đường hoặc tiền tiểu đường.

 Theo: Laura Shane-McWhorter, Tiến sĩ Dược học.