Dị Ứng Theo Mùa

Dị ứng theo mùa là do tiếp xúc với các chất trong không khí (như phấn hoa) chỉ xuất hiện vào những thời điểm nhất định trong năm.

Dị ứng theo mùa gây ngứa da, sổ mũi, hắt hơi và đôi khi ngứa hoặc chảy nước mắt, đỏ ngầu.

Các bác sĩ thường có thể chẩn đoán những bệnh dị ứng này khi các triệu chứng điển hình (chẳng hạn như sổ mũi, ngứa mũi và ngứa mắt) phát triển trong một mùa cụ thể.

Thuốc xịt mũi Corticosteroid, thuốc kháng histamine và thuốc thông mũi giúp giảm triệu chứng.

(Xem thêm Tổng quan về phản ứng dị ứng .)

Dị ứng theo mùa (thường được gọi là sốt cỏ khô) là phổ biến. Chúng chỉ xảy ra vào những thời điểm nhất định trong năm—đặc biệt là mùa xuân, mùa hè hoặc mùa thu—tùy thuộc vào chất mà một người bị dị ứng. Các triệu chứng chủ yếu liên quan đến màng lót mũi, gây viêm mũi dị ứng , hoặc màng lót mí mắt và che phủ lòng trắng của mắt (kết mạc), gây viêm kết mạc dị ứng .

Thuật ngữ sốt cỏ khô có phần gây hiểu nhầm vì các triệu chứng không chỉ xảy ra vào mùa hè khi cỏ khô được thu hoạch theo truyền thống và không bao giờ kèm theo sốt. Sốt cỏ khô thường là phản ứng với phấn hoa và cỏ. Các loại phấn hoa gây sốt cỏ khô thay đổi theo mùa:

Mùa xuân: Thường là các loại cây (chẳng hạn như cây sồi, cây du, cây alder, cây bạch dương, cây sồi, cây dương, cây tần bì và cây ô liu)

Mùa hè: Các loại cỏ (như cỏ Bermuda, cỏ timothy, cỏ mùa xuân ngọt, cỏ vườn cây ăn quả và cỏ Johnson) và cỏ dại (như cây kế Nga và cây chuối Anh)

Mùa thu: 

Ngoài ra, các vùng khác nhau của đất nước có mùa phấn hoa rất khác nhau. Ở Miền Bác mùa thu lá rụng, khô cằn, cỏ thụ phấn lâu hơn và vào mùa thu, phấn hoa từ cỏ dại, cây có bụi có thể gây sốt cỏ khô. Mọi người có thể phản ứng với một hoặc nhiều loại phấn hoa, vì vậy mùa dị ứng phấn hoa của họ có thể kéo dài từ đầu mùa xuân đến cuối mùa thu. Dị ứng theo mùa cũng do bào tử nấm mốc gây ra, chúng có thể bay trong không khí trong thời gian dài vào mùa xuân, mùa hè và mùa thu.

Viêm kết mạc dị ứng có thể xảy ra khi các chất trong không khí, chẳng hạn như phấn hoa, tiếp xúc trực tiếp với mắt.

Triệu chứng dị ứng theo mùa

Dị ứng theo mùa có thể làm cho mũi, vòm miệng, sau họng và mắt bị ngứa. Ngứa có thể bắt đầu dần dần hoặc đột ngột. Mũi chảy nước, chảy nước trong suốt và có thể bị nghẹt. Ở trẻ em, nghẹt mũi có thể dẫn đến nhiễm trùng tai. Niêm mạc mũi có thể sưng lên và có màu đỏ xanh.

Các xoang cũng có thể bị tắc nghẽn, gây đau đầu và đôi khi bị nhiễm trùng xoang ( viêm xoang ). Hắt hơi là phổ biến.

Mắt có thể chảy nước, đôi khi chảy nhiều nước và ngứa. Lòng trắng của mắt có thể đỏ và mí mắt có thể đỏ và sưng. Đeo kính áp tròng có thể gây kích ứng mắt hơn nữa.

Các triệu chứng khác bao gồm ho và thở khò khè (đặc biệt ở những người mắc bệnh hen suyễn), đôi khi khó chịu và khó ngủ.

Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng thay đổi theo mùa.

Viêm mũi dị ứng

Nhiều người bị viêm mũi dị ứng cũng bị hen suyễn (dẫn đến thở khò khè), có thể do cùng một tác nhân gây dị ứng (chất gây dị ứng) góp phần gây ra viêm mũi dị ứng và viêm kết mạc.

Chẩn đoán dị ứng theo mùa

Đánh giá của bác sĩ

Đôi khi xét nghiệm da hoặc xét nghiệm globulin miễn dịch đặc hiệu với chất gây dị ứng

Việc chẩn đoán dị ứng theo mùa dựa trên các triệu chứng cộng với hoàn cảnh chúng xảy ra - nghĩa là chúng chỉ xảy ra trong một số mùa nhất định. Thông tin này cũng có thể giúp bác sĩ xác định chất gây dị ứng.

Thông thường, không cần xét nghiệm, nhưng đôi khi, nước mũi được kiểm tra để xem liệu nó có chứa bạch cầu ái toan (một loại tế bào bạch cầu được sản xuất với số lượng lớn trong một phản ứng dị ứng) hay không.

Kiểm tra dị ứng

Xét nghiệm dị nguyên có thể cho chúng ta biết được cơ thể dị ứng với những loại nào, từ đó mỗi người biết để tránh. (mỗi cơ thể có phản ứng dị ứng khác nhau). 

Xét nghiệm chích da có thể giúp xác nhận chẩn đoán và xác định chất gây dị ứng. Đối với các thử nghiệm này, một giọt chất chiết xuất được nhỏ lên da của người đó, sau đó được dùng kim đâm qua giọt nước đó. Sau đó, các bác sĩ sẽ theo dõi xem liệu có phản ứng phát ban và nổi mẩn đỏ hay không (sưng nhợt nhạt, hơi cao được bao quanh bởi một vùng màu đỏ)

Xét nghiệm globulin miễn dịch đặc hiệu với chất gây dị ứng (IgE) được thực hiện nếu kết quả xét nghiệm da không rõ ràng. Đối với xét nghiệm này, một mẫu máu được lấy ra và xét nghiệm.

Điều trị dị ứng theo mùa

Thuốc xịt mũi Corticosteroid

Thuốc kháng histamine

Thuốc thông mũi

Thuốc nhỏ mắt

Liệu pháp miễn dịch dị ứng

Những người bị dị ứng theo mùa nghiêm trọng mà vẫn gặp rắc rối sau khi thử các phương pháp điều trị tiêu chuẩn có thể cân nhắc chuyển đến khu vực không có chất gây dị ứng.

Triệu chứng mũi

Thuốc xịt mũi corticosteroid thường rất hiệu quả và được sử dụng đầu tiên. Hầu hết các loại thuốc xịt này đều có ít tác dụng phụ, mặc dù chúng có thể gây chảy máu cam và đau mũi.

Thuốc kháng histamine, dùng bằng đường uống hoặc dùng dưới dạng thuốc xịt mũi, có thể được sử dụng thay thế hoặc bổ sung cho thuốc xịt mũi corticosteroid. Thuốc kháng histamine thường được sử dụng cùng với thuốc thông mũi, chẳng hạn như pseudoephedrine , dạng uống.

Nhiều loại thuốc kết hợp thuốc kháng histamine-thuốc thông mũi có sẵn không cần kê đơn dưới dạng một viên duy nhất. Tuy nhiên, những người bị huyết áp cao không nên dùng thuốc thông mũi trừ khi được bác sĩ khuyên dùng và theo dõi việc sử dụng. Ngoài ra, những người dùng thuốc ức chế monoamine oxidase (một loại thuốc chống trầm cảm) không thể dùng sản phẩm kết hợp thuốc kháng histamine và thuốc thông mũi. Những loại thuốc kết hợp này không nên được sử dụng ở trẻ nhỏ.

Thuốc kháng histamine có thể có tác dụng phụ, đặc biệt là tác dụng kháng cholinergic . Chúng bao gồm buồn ngủ, khô miệng, mờ mắt, táo bón, khó tiểu, lú lẫn và choáng váng.

Thuốc thông mũi cũng có sẵn dưới dạng thuốc nhỏ mũi hoặc thuốc xịt. Không nên sử dụng chúng quá vài ngày mỗi lần vì sử dụng chúng liên tục trong một tuần hoặc hơn có thể làm trầm trọng thêm hoặc kéo dài tình trạng nghẹt mũi - được gọi là tác dụng ngược - và cuối cùng có thể dẫn đến nghẹt mũi mãn tính.

Tác dụng phụ có xu hướng ít hơn và ít nghiêm trọng hơn khi dùng thuốc xịt mũi so với thuốc uống.

Các loại thuốc khác đôi khi cũng hữu ích. Cromolyn được bán theo toa dưới dạng thuốc xịt mũi và có thể giúp giảm sổ mũi. Để có hiệu quả thì phải sử dụng thường xuyên. Azelastine (là thuốc kháng histamine và chất ổn định tế bào mast) và ipratropium , cả hai đều có sẵn dưới dạng thuốc xịt mũi theo toa, có thể có hiệu quả. Nhưng những loại thuốc này có thể có tác dụng kháng cholinergic tương tự như thuốc kháng histamine dạng uống, đặc biệt là gây buồn ngủ.

Montelukast , một chất ức chế leukotriene có sẵn theo toa, làm giảm viêm và giúp giảm sổ mũi. Nó chỉ được sử dụng tốt nhất khi các loại thuốc khác không có hiệu quả. Các tác dụng phụ có thể xảy ra bao gồm nhầm lẫn, lo lắng, trầm cảm và cử động cơ bất thường.

Thường xuyên rửa sạch xoang bằng nước ấm và dung dịch muối (nước muối) có thể giúp làm lỏng và rửa sạch chất nhầy cũng như cung cấp nước cho niêm mạc mũi. Kỹ thuật này được gọi là tưới xoang.

Khi các phương pháp điều trị này không hiệu quả, có thể dùng corticosteroid bằng đường uống hoặc tiêm trong thời gian ngắn (thường dưới 10 ngày). Nếu dùng bằng đường uống hoặc tiêm trong thời gian dài, corticosteroid có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng.

Triệu chứng về mắt

Rửa mắt bằng thuốc rửa mắt thông thường (chẳng hạn như nước mắt nhân tạo) có thể giúp giảm kích ứng. Nên tránh bất kỳ chất nào có thể gây ra phản ứng dị ứng. Không nên đeo kính áp tròng trong thời gian bị viêm kết mạc.

Thuốc nhỏ mắt có chứa thuốc kháng histamine và thuốc làm hẹp mạch máu (thuốc co mạch) thường có hiệu quả. Những loại thuốc nhỏ mắt này có sẵn mà không cần toa bác sĩ. Tuy nhiên, chúng có thể kém hiệu quả hơn và có nhiều tác dụng phụ hơn thuốc nhỏ mắt kê đơn.

Thuốc nhỏ mắt có chứa cromolyn, bán theo toa, được sử dụng để ngăn ngừa hơn là làm giảm viêm kết mạc dị ứng. Chúng có thể được sử dụng khi dự đoán sẽ tiếp xúc với chất gây dị ứng.

Nếu các triệu chứng rất nghiêm trọng, có thể sử dụng thuốc nhỏ mắt có chứa corticosteroid, bán theo đơn. Trong quá trình điều trị bằng thuốc nhỏ mắt corticosteroid, cần được bác sĩ nhãn khoa kiểm tra mắt thường xuyên xem có bị tăng áp lực và nhiễm trùng hay không.

Thuốc kháng histamine đường uống (chẳng hạn như fexofenadine ) cũng có thể hữu ích, đặc biệt khi các vùng khác trên cơ thể (chẳng hạn như tai, mũi hoặc cổ họng) cũng bị ảnh hưởng bởi dị ứng.

Liệu pháp miễn dịch dị ứng (giải mẫn cảm)

Nếu các phương pháp điều trị khác không hiệu quả, liệu pháp miễn dịch chống dị ứng sẽ giúp ích cho một số người.

Giải mẫn cảm là một quá trình cố gắng dạy hệ thống miễn dịch của người đó không phản ứng với chất gây dị ứng. Người đó được tiêm chất gây dị ứng với liều lượng lớn hơn dần dần. Liều đầu tiên nhỏ đến mức ngay cả người bị dị ứng cũng không phản ứng với nó. Tuy nhiên, liều lượng nhỏ sẽ bắt đầu giúp hệ thống miễn dịch của người đó quen với chất gây dị ứng. Sau đó liều lượng được tăng dần. Mỗi lần tăng rất nhỏ nên hệ thống miễn dịch vẫn không phản ứng. Liều lượng được tăng lên cho đến khi người bệnh không còn phản ứng với cùng một lượng chất gây dị ứng đã từng gây ra các triệu chứng.

Liệu pháp miễn dịch điều trị dị ứng theo mùa là cần thiết trong các tình huống sau:

Khi các triệu chứng trở nên nghiêm trọng

Khi không thể tránh được chất gây dị ứng

Khi các loại thuốc thường dùng điều trị viêm mũi dị ứng hoặc viêm kết mạc không thể kiểm soát được triệu chứng

Liệu pháp miễn dịch đối với dị ứng theo mùa liên quan đến việc tăng dần liều lượng chất gây dị ứng đặt dưới lưỡi (ngậm dưới lưỡi) hoặc tiêm vào da. Bởi vì ngay cả những liều lượng nhỏ đôi khi cũng gây ra phản ứng dị ứng nguy hiểm nên mọi người vẫn phải đến gặp bác sĩ ít nhất 30 phút sau đó. Nếu họ không có phản ứng sau liều đầu tiên, họ có thể dùng những liều tiếp theo tại nhà.

Liệu pháp miễn dịch dị ứng đối với bệnh sốt cỏ khô nên được bắt đầu sau mùa phấn hoa để chuẩn bị cho mùa tiếp theo. Liệu pháp miễn dịch có nhiều tác dụng phụ hơn khi bắt đầu trong mùa phấn hoa vì các chất gây dị ứng phấn hoa đã kích thích hệ thống miễn dịch. Liệu pháp miễn dịch có hiệu quả nhất khi tiếp tục quanh năm.

Những người sử dụng liệu pháp miễn dịch dị ứng để điều trị viêm mũi dị ứng nên mang theo ống tiêm epinephrine tự tiêm đã được làm sẵn trong trường hợp xảy ra phản ứng phản vệ trước khi điều trị bằng liệu pháp miễn dịch tại phòng khám của bác sĩ có hiệu lực.

Hiện nay tại Miền Bắc có Phòng khám Ánh Nga 443 Đường Giải Phóng, Quận Thanh Xuân, Hà Nội là nơi có thể giúp bạn làm các Xét nghiệm dị nguyên, các xét nghiệm liên quan đến dị ứng, ngứa da, mề đay, các bệnh về ký sinh trùng giun sán. Cũng là nơi mà đông đảo người bệnh đặt niềm tin trong chẩn đoán và điều trị các bệnh liên quan đến dị ứng, ngứa da, mề đay, các bệnh về ký sinh trùng giun sán. 

Xem thêm tại: https://youtu.be/E0hSvaje4uI?si=VwLP6Coh79rIfYjL 

PHÒNG KHÁM KÝ SINH TRÙNG HÀ NỘI

CHUYÊN GIA VỀ NGỨA VÀ GIUN SÁN

ĐC: 443 Giải Phóng, Phương Liệt, Thanh Xuân, Hà Nội

 BS tư vấn: 0912171177 - Hotline: 02473001318

Mở của từ thứ 2 đến thứ 7 từ 7h đến 17h. Nghỉ ngày CN

Thời gian trả kết quả xét nghiệm trong ngày