Sơ Cứu Khi Bị Nghẹn, Nghẹt Thở

Các thao tác để giảm nghẹn thường cứu sống được người bệnh. Người lớn thường bị nghẹn một miếng thức ăn, chẳng hạn như một miếng thịt lớn. Trẻ sơ sinh không có phản xạ nuốt phát triển tốt và có thể bị nghẹn nếu được cho ăn những thức ăn nhỏ, tròn như đậu phộng hoặc kẹo cứng. Trẻ em, đặc biệt là trẻ mới biết đi, cũng có thể bị nghẹn bóng bay, đồ chơi, tiền xu, các vật không ăn được khác mà chúng cho vào miệng và thức ăn (đặc biệt là thức ăn tròn, mịn, chẳng hạn như xúc xích, kẹo tròn, các loại hạt, đậu và nho).

Ho có thể là triệu chứng đầu tiên và thường nghiêm trọng đến mức người đó không thể yêu cầu giúp đỡ. Người đó có thể nắm chặt cả hai tay gần cổ họng. Thở và nói có thể yếu hoặc ngừng. Có thể có âm thanh the thé hoặc thở hổn hển, và người đó có thể chuyển sang màu xanh, lên cơn động kinh hoặc ngất xỉu.

Trẻ em và người lớn đều có thẻ bị hóc dị vật hoặc thức ăn

Sơ cứu khi bị nghẹn

Nếu có nhiều hơn 1 người cứu hộ, một người cứu hộ nên gọi cấp cứu trong khi người kia bắt đầu điều trị cho người bị nghẹn. Nếu chỉ có 1 người cứu hộ, hãy đợi đến khi cố gắng thông đường thở của người bị nghẹn mới gọi cấp cứu.

Ho mạnh thường đẩy dị vật ra khỏi đường thở.

• Người bị ho dữ dội nên được phép tiếp tục ho.
• Một người có thể nói chuyện bình thường vẫn thường bị ho dữ dội.

Nếu người bị nghẹn không thể ho, người cứu hộ nên thực hiện động tác ấn bụng (thủ thuật Heimlich) để tăng áp lực ở bụng và ngực và giúp đẩy dị vật ra ngoài.

Nếu nạn nhân còn tỉnh táo, người cứu hộ sẽ tiếp cận từ phía sau, dùng tay vòng qua bụng nạn nhân. Người cứu hộ sẽ nắm tay lại. Ngón cái phải nằm bên trong nắm tay, và mặt ngón cái của nắm tay phải hướng vào trong, về phía nạn nhân. Người cứu hộ đặt nắm tay giữa xương ức và rốn. Tay kia đặt chắc lên bàn tay nắm chặt. Sau đó, hai tay sẽ được đẩy mạnh vào trong và hướng lên trên, 5 lần liên tiếp. Người cứu hộ sẽ quỳ xuống và nên dùng lực nhẹ hơn nếu nạn nhân là trẻ em dưới 5 tuổi hoặc nặng dưới 45 pound (20 kg). Nên lặp lại một loạt các động tác đẩy cho đến khi dị vật được đẩy ra ngoài. Nếu nạn nhân bất tỉnh, người cứu hộ sẽ phải dừng ngay các động tác đẩy và cố gắng loại bỏ vật cản đường thở bằng các biện pháp khác.

Nếu người đó mất ý thức, người cứu hộ sẽ nhìn vào miệng và cổ họng để tìm bất kỳ vật thể nhìn thấy nào có thể đang chặn đường thở và nếu có, hãy loại bỏ chúng. Nếu người đó không bắt đầu thở, lưỡi có thể đang chặn đường thở. Sau đó, người cứu hộ sẽ hơi nghiêng đầu người đó ra sau và nâng cằm lên, di chuyển lưỡi và do đó mở đường thở. Nếu người đó không thở, có thể tiến hành hô hấp nhân tạo miệng-miệng. Ngực không nhô lên cho thấy đường thở vẫn bị chặn (xem mục Sơ cứu cho ngừng tim).

Cách xử lý tình trạng nghẹt thở:

Thực hiện động tác đẩy bụng (Động tác Heimlich) đối với người lớn

Người cứu hộ đứng sau người đó và vòng tay quanh bụng người đó. Với 1 tay, người cứu hộ nắm thành nắm đấm và nắm chặt tay kia quanh nắm đấm. Người cứu hộ đặt tay giữa xương ức và rốn và đẩy tay vào trong và hướng lên trên.

Động tác Heimlich có thể cứu sống người bị nghẹn

Làm thông đường thở bị tắc ở trẻ sơ sinh

Đối với trẻ sơ sinh, không thực hiện động tác ấn bụng. Thay vào đó, trẻ được lật úp xuống, ngực tựa vào cẳng tay của người cứu hộ, đầu thấp hơn thân. Sau đó, người cứu hộ dùng gót bàn tay đánh vào giữa hai bả vai trẻ 5 lần (vỗ lưng). Các cú đánh phải chắc chắn nhưng không đủ mạnh để gây thương tích. Sau đó, người cứu hộ kiểm tra miệng trẻ, lấy ra bất kỳ vật thể nào có thể nhìn thấy. Nếu đường thở vẫn bị tắc, người cứu hộ lật trẻ nằm ngửa với đầu cúi xuống và dùng ngón tay thứ hai và thứ ba ấn vào trong và hướng lên trên khoảng ½ đến 1½ inch (khoảng 1¼ đến 4 cm) vào xương ức của trẻ 5 lần (động tác ấn ngực). Sau đó, người cứu hộ kiểm tra lại miệng trẻ xem có bất kỳ vật thể nào có thể nhìn thấy không. Quá trình này được lặp lại cho đến khi vật thể bị đẩy ra hoặc trẻ bất tỉnh (cần phải hồi sức tim phổi ngay lập tức [CPR]).

Tư thế sơ cứu hóc dị vật ở trẻ em

Cũng có thể để trẻ sơ sinh ở tư thế được lật ngửa với đầu thấp hơn thân. Sau đó, người cứu hộ đặt ngón tay thứ hai và thứ ba lên xương ức của trẻ sơ sinh và đẩy vào trong và hướng lên trên.

Các kỹ thuật trên được lặp lại nhiều lần mà không thấy ổn cần gọi cấp cứu khẩn cấp.

TheoJaime Jordan , MD, Trường Y UCLA , USA.