Bệnh Sán Máng Schistosoma: Nguyên Nhân, Lây Nhiễm Và Cách Điều Trị

Bệnh Sán Máng Schistosoma: Nguyên Nhân, Lây Nhiễm Và Cách Điều Trị

Tiến sĩ - Bác sĩ Nguyễn Hằng Lan tư vấn tổng quan bệnh sán máng Schistosoma, vùng nguy cơ, đường lây, phòng bệnh, xét nghiệm định kỳ và phác đồ điều trị hiệu quả.

Tổng quan về bệnh do Sán máng Schistosoma

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Tiến sĩ – Bác sĩ Nguyễn Hằng Lan, hiện đang công tác tại Phòng khám Quốc tế Ánh Nga - Hà Nội.

Sán máng Schistosoma là một trong những bệnh ký sinh trùng nguy hiểm nhưng lại thường bị bỏ sót do triệu chứng ban đầu không rõ ràng. Trên thực tế, nhiều người chỉ phát hiện bệnh khi đã xuất hiện biến chứng ở gan, ruột hoặc hệ tiết niệu. Việc hiểu đúng về loài sán này, con đường lây nhiễm cũng như tầm quan trọng của xét nghiệm định kỳ sẽ giúp chủ động bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Sán máng Schistosoma là gì?

Sán máng Schistosoma là một loại sán lá ký sinh trong máu, thuộc nhóm ký sinh trùng nguy hiểm cho người. Không giống nhiều loại giun sán sống trong ruột, sán máng trưởng thành sống trong tĩnh mạch và đẻ trứng trực tiếp trong cơ thể người.

Các loài Schistosoma thường gặp

Schistosoma japonicum: gây tổn thương gan và ruột
Schistosoma mansoni: thường gặp ở hệ tiêu hóa
Schistosoma haematobium: gây bệnh đường tiết niệu – sinh dục

Nhiễm Sán máng Schistosoma có thể gây nên các triệu chứng ngứa, nổi mẩn ngoài da, các bệnh lý tiêu hóa hoặc đi tiểu ra máu

Vùng miền nào dễ nhiễm sán máng?

Theo Tiến sĩ Nguyễn Hằng Lan, bệnh sán máng phân bố chủ yếu ở:

Các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới trong đó có Việt Nam
Khu vực có sông, hồ, kênh rạch, nước ngọt, ao tù nước đọng
Nơi có ốc nước ngọt sinh sống - vật chủ trung gian của sán

Tại Việt Nam

Nguy cơ nhiễm sán máng tăng cao ở:

Vùng nông thôn, miền núi
Khu vực thường xuyên lội ruộng, đánh bắt cá, nuôi trồng thủy sản
Trẻ em hay tắm sông, ao hồ tự nhiên

Sán máng lây nhiễm vào con người như thế nào?

Không giống các loại giun sán lây qua ăn uống, sán máng xâm nhập trực tiếp qua da.

Quá trình lây nhiễm

Trứng sán theo phân hoặc nước tiểu người bệnh ra môi trường
Trứng phát triển trong nước và ký sinh vào ốc
Ấu trùng sán rời khỏi ốc, tồn tại trong nước
Khi con người tiếp xúc nước nhiễm ấu trùng, chúng xuyên qua da và vào máu

Triệu chứng khi nhiễm sán máng Schistosoma

Giai đoạn sớm

Ngứa, nổi mẩn đỏ tại vùng da tiếp xúc nước
Sốt nhẹ, mệt mỏi
Đau đầu, đau cơ

Giai đoạn mạn tính

Đau bụng kéo dài, tiêu chảy
Gan to, lách to
Thiếu máu, sụt cân
Tiểu ra máu (với S. haematobium)

Nhiều trường hợp không có triệu chứng rõ ràng, khiến người bệnh chủ quan và không đi khám.

Vệ sinh ăn uống và sinh hoạt đúng cách để phòng bệnh

Tiến sĩ Nguyễn Hằng Lan nhấn mạnh rằng phòng bệnh luôn hiệu quả hơn điều trị.

Nguyên tắc phòng nhiễm sán máng

Hạn chế tắm, bơi, lội nước sông hồ tự nhiên
Mang ủng, găng tay khi làm việc trực tiếp dưới nước
Sử dụng nguồn nước sạch cho sinh hoạt, ăn uống
Không phóng uế bừa bãi ra môi trường nước
Giáo dục trẻ em về nguy cơ nhiễm ký sinh trùng

Tại sao cần khám và xét nghiệm định kỳ ở mọi lứa tuổi?

Bệnh sán máng có thể tồn tại âm thầm nhiều năm. Vì vậy, xét nghiệm định kỳ là cách duy nhất để phát hiện sớm bệnh sán máng cũng như các bệnh ký sinh trùng khác.

Các xét nghiệm cần thiết

Xét nghiệm phân tìm trứng sán
Xét nghiệm nước tiểu (nghi ngờ sán máng tiết niệu)
Xét nghiệm máu tìm kháng thể
Siêu âm gan, lách khi nghi ngờ biến chứng

Xét nghiệm máu tìm kháng thể ấu trùng giun sán

Bao lâu nên xét nghiệm?

Người có nguy cơ cao: 6 tháng/lần
Người bình thường: 1 năm/lần
Trẻ em, người lao động vùng sông nước: nên kiểm tra định kỳ đều đặn

Cách điều trị bệnh sán máng Schistosoma

Tin vui là bệnh sán máng có thể điều trị khỏi hoàn toàn nếu phát hiện sớm.

Thuốc điều trị

Praziquantel là thuốc đặc hiệu
Liều dùng phụ thuộc vào:
- Loài sán
- Tuổi và cân nặng người bệnh
- Mức độ nhiễm

Người bệnh không tự ý dùng thuốc, cần điều trị theo chỉ định bác sĩ để tránh tác dụng phụ và tái nhiễm.

Theo dõi sau điều trị

Xét nghiệm lại sau 3–6 tháng
Kiểm tra tổn thương gan, ruột nếu có
Tiếp tục phòng bệnh để tránh nhiễm lại

Nên xét nghiệm giun sán ở đâu?

Hiện nay, Phòng khám ký sinh trùng Ánh Nga có địa chỉ tại số 443 đường Giải Phóng, phường Phương Liệt, quận Thanh Xuân, Hà Nội là phòng khám chuyên khoa uy tín, cung cấp dịch vụ xét nghiệm và chữa trị bệnh giun sán.

Đội ngũ tiến sĩ/ bác sĩ có chuyên môn cao
Trang thiết bị xét nghiệm mới, hiện đại
Kết quả nhanh chóng, chính xác

Kết luận

Sán máng Schistosoma là bệnh ký sinh trùng nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả. Việc chủ động bảo vệ bản thân, duy trì vệ sinh sinh hoạt đúng cách và xét nghiệm định kỳ 6 tháng – 1 năm là chìa khóa giúp phát hiện sớm và tránh biến chứng lâu dài.

Nếu bạn hoặc người thân từng sinh sống, làm việc tại vùng sông nước, đừng chờ đến khi có triệu chứng.

Hãy chủ động khám và xét nghiệm ký sinh trùng định kỳ để bảo vệ sức khỏe lâu dài cho cả gia đình.

Ts. Bác sĩ. Nguyễn Hằng Lan

PHÒNG KHÁM ÁNH NGA HÀ NỘI

PHÒNG KHÁM KÝ SINH TRÙNG HÀ NỘI

CHUYÊN GIA VỀ NGỨA VÀ GIUN SÁN

ĐC: 443 Giải Phóng, Phương Liệt, Thanh Xuân, HN

Bs tư vấn 0912171177 - Hotline: 02473001318

Mở của từ 7h đến 17h, thứ 2 đến CN

Xét Nghiệm, Điều Trị Bệnh Giun Sán Gây Ngứa